ANTALYA

Antalya'da gazete temsilcileriyle bir araya gelen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Münbiç için dörtlü bir iş birliğinin olacağını belirten Çavuşoğlu, "Türkiye, ABD, Bağdat ve Erbil. PKK, Erbil'in de düşmanıdır. PKK, Talabani'nin partisinin içinde birtakım grup tarafından desteklendi, Goran harekatı tarafından da desteklendi. Onların desteği sayesinde Süleymaniye bölgesinde şehre de indi." ifadesini kullandı.

Çavuşoğlu, İstanbul'da Talabani'nin partisinden ama Kürt bölgesel yönetiminde bir bakanla görüştüğünü hatırlattı. 

"Bakan, dedi ki 'Bizim parti içinden küçük bir grup, (biz karşıyız buna). Bunların PKK'ya verdiği desteğin bedelini ödemeye başladık, PKK bizim parti yönetimine talimatlar veriyor, şimdi tehdit ediyor' dedi. Terör örgütüyle iş birliği yaparsan olacak olan budur." diyen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Burada PKK'ya yönelik yapacağımız operasyonlarda istihbarat paylaşımı da olacak. Türkiye olarak biz gerekli çalışmaları yaptık, yapıyoruz. Sınırın ötesinde de operasyonlar yapıyoruz. Dün hükümet sözcümüz Bekir Bozdağ da basının sorularını cevapladı. Dolasıyla PKK'nın sınırımızın ötesinde de temizlenmesi konusunda biz kararlıyız. Dörtlü mutabakat sayesinde de Irak'taki seçimleri bekledik. Tabi içeriden destek de önemli. Burası Irak'ın toprakları. Irak'a da ciddi bir tehdit oluşturuyor. Sincar bölgesinden çıktılar ama yine özellikle Kuzey doğusunda, Kandil ve ötesinde PKK'nın ciddi bir yapılanması var. İnşallah buraları da temizleyeceğiz."

"İlk etapta PKK, YPG'liler Münbiç'ten ayrılacak"

Bir gazetecinin, PKK'nın, YPG'nin çıkışıyla ilgili oluşturulan takvim ve devamına yönelik soruyu Bakan Çavuşoğlu, şu karşılığı verdi:

"İlk etapta PKK, YPG'liler Münbiç'ten ayrılacak. Ayrılırken de silahları alınacak. Fırat'ın doğusuna gidecek. Fırat'ın doğusunda oraya gitmeleri, bizim onların orada kalmasını kabulleneceğimiz anlamına gelmez. Bize yönelik tehdit esas itibarıyla Fırat'ın doğusundan geliyor, Münbiç'in dışında. Münbiç'ten El Bab, Ceraplus bölgesinden Fırat Kalkanı ile DAEŞ'ten temizlediğimiz bölgede bulunan askerlerimize yönelik saldırılar, tacizler geldi. Ama Türkiye'ye yönelik esas tehdit Fırat'ın doğusundaki PKK, YPG, PYD'lilerden geldi. Dolayısıyla Münbiç'ten sonra yol haritası burada da uygulanacak. 

Bazı yorumlar görüyoruz, dünkü açıklamamızı iyi takip etmemiş arkadaşlar. Münbiç'ten sonra yol haritası YPG'nin kontrol ettiği diğer alanlara da uygulanmaya başlayacak. Mutabakatımız içinde bu var. Burada YPG'lilerin oluşumunu devam ettirmesini kabul edeceğimiz anlamına gelmez.

Tam tersi, işte o zaman YPG nereye gidecek? Esas soru burada. YPG'liler Fırat nehrinin doğusundaki bölgelerde bu yol haritasını uygulamaya başladığımızda ne olacak, nereye gidecek, bunların hepsini istihbaratımız, askerimiz, tüm birimlerimiz, muhataplarıyla görüşecekler. Biz buralarda onların kalmasını istemiyoruz. Bir yerde ABD'nin sorumluluğu diyebilirsiniz ama bize yönelik bir tehdit olduğu için aynı zamanda bizim sorumluluğumuzdur. Münbiç'te şu anda kaç YPG, PKK'lı var onu bilmiyorum." 

Münbiç'te güvenlik ve istikrarın sağlanmasını da içerecek yol haritasına yönelik soru üzerine Mevlüt Çavuşoğlu, "Net bir şekilde söylüyoruz. Ön hazırlık toplantısı 0-10 gün diyoruz ve altı ayı bulmayacak, daha yarısı olmayacak bir süreç diyoruz. Burada oyalamaca yok. Burada artık bir ülke, bir taraf Türkiye veya ABD'de, 'Ben bu yol haritasını imzaladım ama vazgeçtim' derse, yol haritası akamete uğrar. Aksi takdirde aylardır tartıştığımız çalışma gruplarının içinde askerlerin, istihbaratın, bizlerin, savunma bakanlıklarının olduğu bir çalışma ve yol haritasıdır. Altı aya kalmayacak, 6 aydan çok daha önce bitecek. Ön şart yok, net. Zaten kurumlar kendi aralarında konuştular. Başka bir kurumun onayına bağlı değil." değerlendirmesinde bulundu.

"Bir toplantı da Türkiye'de gerçekleştirilecek"

ABD'de resmi görüşmelerin yanı sıra iş dünyasıyla da bir araya geldiklerine işaret eden Çavuşoğlu, ABD finans temsilcilerine, iş adamlarına Türkiye ekonomisi hakkında bilgi verdiklerini belirtti.

"Türkiye ekonomisinin ne kadar sağlam olduğunu ve kur dalgalanmalarından etkilenmeyeceğini güzel bir şekilde anlattık." diyen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Uzun zamandır gündemde olan Suriye Münbiç yol haritası da görüşüldü. Çalışma grubu içinde bizim Dışişleri Bakanlığımızın yanı sıra Milli Savunma Bakanlığımızdan, Genelkurmayımızdan ve MİT'ten arkadaşlarımızın ABD'li muhataplarıyla, daha önce Tillerson'la (ABD eski Dışişleri Bakanı) oluşturduğumuz çalışma grubu çerçevesinde hazırlık yapmıştı. Onların da tavsiyesi doğrultusunda biz bu yol haritasını gündemimize aldık ve onayladık. Diğer ikili ve bölgesel konuları da değerlendirdik, yol haritasının dışında. Genel anlamda siyasi çözüm ve terörle mücadele başta olmak üzere Suriye'de ne yapacağı, ayrıca üçüncü çalışma grubumuzun kapsamında olan PKK ile mücadelede, özellikle Irak'ta mücadelede neler yapabiliriz? Bunları değerlendirdik. İkili ilişkilerimizde ekonomik konuları değerlendirdik. Biliyorsunuz, çelik ve bakır ürünleri üzerinde ABD'nin uyguladığı vergi ya da gümrük vergisi, bizleri, sektörümüzü rahatsız etti. Esasen biz de karşılık verdiğimiz zaman ABD'nin daha fazla zarar göreceğini söyledik. Çünkü bizim ithalatımız ihracatımızdan daha fazla. Yine ikili ilişkilerimizin gündeminde olan konsolosluk ve diğer hukuki konuları da değerlendirdik. Özellikle FETÖ'nün iadesi konusunda artık adım atmaları gerektiğini dile getirdik. Onlar da Brunson konusunu gündeme getirdiler. Bizim toplantımızdan sonra bu konuları ele alan çalışma grubu ön toplantısını orada gerçekleştirdi. Belki bu ay içinde olmazsa en geç temmuz ayı içinde bir toplantı da Türkiye'de gerçekleştirilecek."

Münbiç yol haritası

Çavuşoğlu, Münbiç yol haritası konusuna ilişkin, ilgili ekiplerin, uzmanların önce bir hazırlık çalışması yapacağını bildirdi.

Bakan Çavuşoğlu, "İki taraftan da yani istihbarattan, aynı şekilde Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığından arkadaşlarımız, bizim Dışişleri Bakanlığında arkadaşlarımızın da katılımıyla, muhataplarıyla bir ön hazırlık toplantısı ve daha sonra uygulama safhasına geçeceğiz." dedi.

Uygulama safhasında YPG'nin Münbiç'ten çekileceğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Buraların güvenliğini Türkiye ve ABD kolluk kuvvetleri sağlayacak. Bu süreç içinde ayrıca üçüncü aşamayı söylüyorum, birlikte buraları kimin yöneteceğine, güvenlik birimlerinde kimlerin yer alacağına karar vereceğiz. Bu şekilde Münbiç'i istikrara kavuşturmuş olacağız. Münbiç modelini Münbiç tamamlandıktan sonra diğer alanlara da taşıyacağız. Yani şu anda YPG'nin işgal ettiği diğer alanlara da taşıyacağız. Mutabakatımızda bu da var." ifadesini kullandı.

Amaçlarının başta Türkiye'de yaşayan Suriyeliler olmak üzere Münbiç, Rakka ve diğer şehirleri terk etmek zorunda kalan mültecilerin ya da yerinden edilmiş insanların geri dönüşünü sağlamak olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Aksi takdirde zaten tam olarak istikrara kavuşturduğumuzu söyleyemeyiz. Umarım bunu uygularız, iki tarafta da kararlılık var. Bildiğiniz gibi 2016'da ABD'nin o dönem ki yönetimi ve Başkanı Obama bize defalarca YPG'nin Münbiç operasyonunun hemen ardından bu şehirden çekileceğini söylemişti. Maalesef uzun süre bu söz tutulmadı, tam tersine YPG'ye destekleri arttı. Silah desteği verdiler, bu destekle YPG işgal ettiği alanları genişletti ve aşağı yukarı Suriye topraklarının yüzde 25'ini ele geçirdi. Tabii ilişkilerimizi bozan ve hatta kopma noktasına, yol ayrımına getiren gelişmelerden biri buydu. Tam bu noktada hatırlayacaksınız Tillerson'un Ankara ziyareti oldu. O ziyarette birlikte adım atma konusunda bir mutabakat sağlamıştık ve şu anda bu noktaya geldik. Dolayısıyla bu adım, atacağımız adım, esasen hem Suriye'nin geleceği için önemli hem de ABD ile bozulan ilişkilerimizi tekrar rayına koymak için bir fırsat. O yüzden bu yol haritasının tam olarak uygulanması gerekiyor, bunu da konuştuk ve her iki tarafta da bu kararlılık var."

Gülen'in iadesi

FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in iadesi talebiyle ilgili de bilgi veren Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Türkiye'den gelen bilgi ve belgeleri ciddiye aldığını söylediğini aktardı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"O konuda da dedik ki 'Artık belge geldi, gelmedi, eksiği var, yanlışı var.' olmaz. Çalışma grubu içinde arkadaşlarımız otursun bize söyleyin, nesi yanlış gönderdiğimiz belgenin, nesi usulüne uygun değil, eğer öyle düşünüyorsanız. Dün öğleden sonra zaten ön hazırlık toplantısını ekiplerimiz bu konuda da yaptı."

Muhabir: Ayşe Yıldız,Leyla Ataman Koyuncuoğlu