TBMM - COŞKUN ERGÜL

Anayasa Komisyonunda iktidar ve muhalefetin uzlaşısıyla geçen Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.

TBMM Başkanlığına sunulduktan sonra Anayasa Komisyonuna sevkedilen teklif, alt komisyona gönderildi. Alt komisyonda bir uzlaşı örneği gösterilerek, muhalefetin teklifte yer almamasını istediği hükümler metinden çıkarıldı.

Teklifte yer alan, "seçime katılan partilerin, her sandıkta birer müşahit bulundurabilmesine imkan tanıyan" hüküm, "ilçe seçim kurulu başkanına, ilçede görev yapan kamu görevlilerinin listesini yapması ve sandık kurulu başkanlarını bu listeden belirlemesine" ilişkin fıkra ile "sandık kurulunun kalan bir asıl ve yedek üyesinin, düzenlenen listeden ad çekme suretiyle belirlenmesine" ilişkin hüküm uzlaşıyla metinden çıkarıldı.

Alt komisyonun muhalefet milletvekilleri, komisyon raporuna muhalefet şerhi yazmadı, böylece alt komisyon raporu oy birliği ile kabul edilmiş oldu.

Kurul bağımsız ve tarafsız olacak

Kanuna göre, Kurul görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken bağımsız ve tarafsız olacak. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, Kurula emir ve talimat veremeyecek.

Kurul, 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşacak. Üyelerin 6'sı Yargıtay, 5'i Danıştay genel kurullarınca kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayılarının salt çoğunluğuyla seçilecek. Üyelerin görev süresi 6 yıl olacak. Süresi biten üye yeniden seçilebilecek.

Başkan ve başkanvekili, Kurul üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilecek.

Kurulun görev süresi biten üyeleri yerine, yenilerinin belirlenmesi için 3 yılda bir ocak ayının ikinci yarısında seçim yapılacak ve üyelerin görev süresi, seçilme tarihlerine bakılmaksızın ocak ayının son gününden itibaren hesaplanacak. Yeni üyelerin tamamının seçilmelerine kadar eski üyeler görevlerine devam edecek.

Başkan veya başkanvekilinin Kurul üyeliğinden ayrılmadan bu görevlerini bırakmaları halinde, tüm üyelerin katılımıyla bu görevler için seçim yapılacak. Başkan veya başkanvekilliğinden ayrılan üye, bu göreve yeni seçilen üyenin yerini alacak.

Kurul, kararlarını salt çoğunlukla verecek; oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın görüşü doğrultusunda karar verilmiş olacak.

Kurulun prensip kararları 15 gün içerisinde Resmi Gazete'de yayımlanacak, seçime ilişkin diğer kararları ise Kurulun resmi internet sitesinde yayınlanacak.

Kurulun görevleri

YSK'nın görevleri şöyle olacak:

- Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak.

- Cumhurbaşkanı seçimi tutanaklarını kabul etmek ve seçilen cumhurbaşkanı adına seçildiğine dair tutanak düzenlemek.

- TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmek.

- Seçmen kütüğünün oluşturulması, güncellenmesi, yönetilmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek.

- Seçim sürecinde, seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla, radyo ve televizyonlarda zorunlu yayın kapsamında yayınlanmak üzere tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak.

Kurul teşkilatı, merkez ve taşra birimlerinden oluşacak.

Merkez teşkilatı; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ve Özel Kalem Müdürlüğünden oluşacak.

Taşra teşkilatı ise ilçe ve yurt dışı ilçe seçim kurullarına bağlı seçim müdürlüklerinden oluşacak. Kurul, gerekli görülen illerde, il seçim kuruluna bağlı seçim müdürlüğü kurabilecek.

YSK merkez teşkilatında, seçim uzmanı ve seçim uzman yardımcısı istihdam edilebilecek. Kurulda geçici personel çalıştırılabilecek.

Seçim müdürü ve müdür yardımcıları, kurul personeli arasında yapılacak veya yaptırılacak yazılı ve sözlü sınav sonucuna göre başkan tarafından atanacak.

Seçim müdürü ve seçim müdür yardımcılarında hukuk fakültesi veya siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olma şartı aranacak.

Seçim müdürü ve seçim müdür yardımcıları, nüfusa kayıtlı oldukları ilçelerde görev yapamayacak, geçici görevde geçen süreler de dahil aynı yerde 6 yıldan fazla çalışamayacak ancak bu süreyi dolduranlar, ihtiyaç duyulması halinde YSK başkanının kararıyla en fazla bir yıl daha aynı yerde çalışabilecek.

Tüm personel için disiplin kurulu oluşturulacak

Seçim kurulu başkanları, kendilerine bağlı seçim müdürü ve diğer personelin disiplin amiri olacak. Kurul merkezinde tüm personel için disiplin kurulu oluşturulacak.

YSK başkanı ile il ve ilçe seçim kurulu başkanları; bütün memur, işçi ve hizmetlileri seçim iş ve işlemlerinde görevlendirebilecek, bunlar dışında da gerekli gördüğü kimseleri çalıştırabilecek ancak hakim, Cumhuriyet savcısı, vali, kaymakam, asker ile kolluk amir ve memurlarını çalıştıramayacak.

Kanunla YSK'nın merkez teşkilatına 225, taşra teşkilatına da 490 olmak üzere toplam 715 personel alımı yapılacak.

YSK Başkanına, en az kullanma süresi 5 yıl olan 1 binek otomobil verilecek.

Mevcut başkan görev süresini tamamlayacak

Mevcut YSK Başkanı, başkanvekili ve üyeleri, kalan görev sürelerini tamamlayacak. 2016 yılındaki yenileme seçimiyle seçilen üyelerin yerine 2022 ocak ayında yenileme seçimi yapılacak.

Seçim müdürü ve müdür yardımcılığı kadrolarına, öncelikle görevde yükselme suretiyle atama yapılacak.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte nüfusa kayıtlı oldukları ilçelerde görev yapan seçim müdürleri ile bulundukları 6 yıldan fazla görev yapan seçim müdürleri, ilgili yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde bölgeler arası yer değiştirme suretiyle atamaya tabi tutulacak.