İSTANBUL - GÜLSÜM İNCEKAYA

Galatasaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Beril Dedeoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ın açıklamalarını AA muhabirine yorumladı. Açıklamanın, Türkiye, Suriye, Rusya ve diğer koalisyon müttefiklerini son derece yakından ilgilendirdiğinin altını çizen Dedeoğlu, Tillerson'ın açıklamasında yer alan ''Sınır ordusu kurmuyoruz, Türkiye'nin güvenliğini tehdit edecek unsurlara destek vermiyoruz.'' ifadelerinin iyi okunması gerektiğini vurguladı. 

ABD'nin bölgede sadece DEAŞ ile mücadele ettiğine dair açıklamalarının çok masum olmadığını ifade eden Dedeoğlu, ''ABD'nin desteklediği kişiler Türkiye'de birçok eylemi düzenlemekten sorumlu. Türkiye bunu sürekli ABD'ye anlatıyor. Dolayısıyla ABD'nin bu açıklaması inandırıcı bir içeriğe sahip değil. Yani fiili durum açısından inandırıcılığı söz konusu değil. Peki, ABD niye bu açıklamayı yaptı? Koalisyon güçlerinin bölgedeki albayı kalkıp böyle bir güç oluşturulacağını söylerken Dışişleri Bakanı'nın bunu söylemiş olmasının nedeni Afrin'e girme meselesinden kaynaklanıyor.'' diye konuştu.

Dedeoğlu, Afrin hareketinin gerçekleşmesinden rahatsız olan ABD'nin Türkiye ile pazarlık yapmak için bu açıklamayı yapmış olabileceği görüşünü dile getirdi.

Türkiye'nin, Suriye'de dengelerin değişmesi yönünde attığı adımlardan ABD'nin hoşlanmadığını ifade eden Dedeoğlu, ''Türkiye, sınırına asker yığmış durumda. Yani Afrin'e müdahalede bulunacak. Bu açıklama Türkiye'yi korumak için yapılmadı. ABD'nin stratejisinin bozulması ile ilgili, ABD'nin kurduğu oyunun bozulma ihtimaline karşı yapılmış bir açıklama. Ayrıca 'bunu görüşelim' anlamına da geliyor. Dolayısıyla görüşmeler açısından pozitif bir içeriğe sahip olabilir. Bir tür yarım zeytin dalı uzatmak denebilir ama o yarım zeytin dalının arkasında hala kılıç duruyor." değerlendirmesini yaptı.

Tillerson'ın açıklamasının Türkiye'de büyük bir güven ortamı yaratmadığını savunan Dedeoğlu şöyle konuştu:

''ABD oradaki silahlı Kürt gruplarını desteklemeye devam edeceğini zaten alenen söylüyor. Buradaki bütün mesele bu desteğin sonucunda elde edilen bu birliğin ne amaçla bundan sonra faaliyet göstereceği ile ilgili. DEAŞ bahanesi bu anlamda çok açıklayıcı değil. Burada bir tampon bölge mi oluşturacak? Bunlar bu tampon bölgenin askeri gücü mü olacak? ABD tüm bunları Türkiye ile açıkça konuşmak zorunda. Tillerson'ın açıklaması kamusal anlamda olmasa bile taraflar arasında yeniden konuşulması imkanını tanıyor. Bu açıdan açıklamayı olumlu karşılayabiliriz.''

"Tamamen sakinleştirmeye yönelik bir açıklama"

İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Köni ise, Türkiye Afrin harekatı için sınıra asker yığmasının ABD'nin geri adım atmasına neden olduğunu belirterek, ''Türkiye'nin kararlı duruşu ve sınıra asker yığması ABD'yi geri adım atmaya itti. Bu açıklama tamamen sakinleştirmeye yönelik bir açıklama. Sakinleştirici diyorum çünkü ABD'nin açıklamasında bir netlik yok. Türkiye'nin Afrin hareketi devam edecektir.'' dedi.

Prof. Dr. Köni, ABD'nin, oluşturulacak gücün DEAŞ ile mücadele kapsamında kurulacağı söyleminin diplomatik ve ikna edici bir açıklama olmadığını söyledi.

ABD'nin Suriye'deki varlığının yasal dayanağı olmadığını ifade eden Köni, ''ABD, 'Biz bu gücü DEAŞ için oluşturuyoruz.' Şimdi bu açıklamanın nasıl bir dayanağı var, gerçekten DEAŞ tekrar yukarı saldırabilir mi? Bu mümkün mü değil mi bilmiyorum. Burada bir açıklık var. Yine aynı şekilde şu açıklamayı yapıyor; 'Kendi diplomatlarımızla ve Birleşmiş Milletlerle Suriye'deki durumu düzeltmeye çalışıyoruz.' Oysa, BM Güvenlik Konseyi'nin ABD'nin orada olmasını gerektiren bir kararı yok. ABD Suriye'de yasal olarak bulunmuyor.'' diye konuştu.

Tillerson'ın açıklamaları

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, "Suriye'nin kuzeyinde sınır koruma birlikleri kurulacağı" haberleriyle ilgili gazetecilere yaptığı açıklamada, "Türkiye'ye bir açıklama borcumuz var. Bu, tamamen yanlış resmedilmiş ve yanlış tanımlanmış bir durum ve bazı kişiler yanlış konuşmuş. Herhangi bir sınır güvenlik gücü kurmuyoruz." ifadelerini kullanmıştı.