ANKARA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, Merkez Bankası 86. Olağan Genel Kurulu'nun açılışında yaptığı konuşmada, 2017 yılına dair genel iktisadi gelişmeler ve para politikası uygulamalarını özetleyerek, bankanın geçen yılki temel faaliyetlerini anlattı.

Çetinkaya, iktisadi faaliyetin 2017'de güçlü bir eğilim sergilediğini ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) büyümesinin yüzde 7,4 olduğunu hatırlatarak, şöyle devam etti: 

"İktisadi faaliyetin güçlü seyrine destekleyici kredi politikaları, vergi indirimleri ve diğer teşvikler önemli katkıda bulunmuştur. Ayrıca küresel talepteki iyileşme ve turizm gelirlerindeki toparlanma da büyümeye olumlu yansımıştır. 2018'in ilk çeyreğine dair açıklanan öncü göstergeler, iktisadi faaliyetin gücünü koruduğuna işaret etmektedir. Dış talepteki güçlü seyir, turizmdeki toparlanma ve istihdam artışları büyümeyi desteklemektedir. Önümüzdeki dönemde özel tüketim ve yatırımın büyümeye pozitif katkısının sürmesi beklenmektedir. 2018'in ilk çeyreğine dair öncü göstergeler de bu görünümü desteklemektedir."

Geçen yılın geneline bakıldığında cari işlemler dengesinde yılın ilk ve ikinci yarısı arasında farklılaşma olduğuna dikkati çeken Çetinkaya, şunları kaydetti: 

"İlk yarıda güçlü toparlanmaya rağmen cari dengede bozulma ortaya çıkmamıştır. İkinci yarıda ise makine-teçhizat yatırımlarının hızlanmasıyla cari açıkta bir miktar artış gözlenmiştir. Bununla birlikte yıl geneli olarak ele aldığımızda ihracat ve turizm sektöründeki olumlu görünümün cari açıktaki artışı sınırladığını söyleyebiliriz. Cari açığın finansmanına dair gelişmeleri incelediğimizde, portföy yatırımlarının payının arttığını, uzun vadeli sermaye girişlerinin ise nispeten istikrarlı bir seyir izlediğini görmekteyiz. Küresel risk iştahındaki gelişmelerin de etkisiyle, portföy yatırımlarının dış finansmandaki payında geçtiğimiz yıl önemli bir artış yaşanmıştır. Orta ve uzun vadede dış finansmanda vadelerin uzamaya devam etmesi ve istikrarlı fonlama kaynaklarının payının artması ekonomimizin dış şoklara karşı dayanıklılığını artıracaktır." 

"Gelişmelerin enflasyon beklentilerine etkilerini takip ediyoruz"

Enflasyondaki gelişmelere de değinen Çetinkaya, enflasyonun 2017 boyunca dalgalı bir seyir izlediğini hatırlattı. 

Çetinkaya, enflasyonun geçen yıl sonunda tahminlerin üzerinde gerçekleştiğini ifade ederek, "Bu dönemde enflasyonun temel belirleyicilerine bakıldığında, döviz kuru ve ithalat fiyatları gibi maliyet unsurlarının yanı sıra gıda grubuna yönelik arz şoklarının ve toplam talep koşullarındaki güçlü seyrin etkili olduğu görülmektedir." dedi.

Son aylarda enflasyonun bir miktar gerileyerek mart itibarıyla yüzde 10,23'e düştüğünü kaydeden Çetinkaya, şöyle konuştu:

"Gelinen seviyeler halen yüksek ve çekirdek enflasyondaki iyileşme henüz sınırlı boyutta. Geçtiğimiz yıl da enflasyondaki yüksek seyrin en önemli belirleyicilerinden birisi döviz kuru ve ithalat fiyatları gibi maliyet unsurlarındaki artışlar olmuştur. 2017'de uluslararası petrol ve metal başta olmak üzere ithalat fiyatlarında artış gözlenmiştir. Döviz kuru gelişmelerinin de etkisiyle Türk lirası cinsi ithalat fiyatlarında yüzde 30'un üzerinde artışlar görülmüştür. İthalat fiyatlarından yurt içi fiyatlara geçişin gecikmeli etkileri enflasyondaki yüksek seyrin temel belirleyicisi olmaktadır. Bu bağlamda, son dönemde yaşanan gelişmelerin enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları üzerindeki etkilerini yakından takip ettiğimizi ifade etmek istiyorum."

"Kalıcı fiyat istikrarında bütüncül yaklaşım önemli"

Çetinkaya, geçmiş dönemdeki enflasyonla mücadele deneyimlerinin, kalıcı fiyat istikrarına ulaşılabilmesi açısından bütüncül yaklaşımın önemini ortaya koyduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: 

"Bu yaklaşım para politikası çerçevesi, yapısal unsurlar ve iletişim politikasının birbirini tamamlayacak şekilde kurgulandığı bir stratejiyi yansıtmaktadır. Bu kapsamda bir yandan para politikası araçları fiyat istikrarına yönelik kullanılırken diğer yandan ilgili paydaşların aktif katılımıyla yapısal alanlarda uzun soluklu çözümler için koordineli adımlar atılmaktadır. Özellikle kur riski yönetimi, Gıda Komitesi çalışmaları ve Maliye-para politikası eşgüdümü çerçevesinde atılan adımlar, ortak çaba anlamında değerli örnekler teşkil etmektedir. Söz konusu adımların daha da güçlenerek devam etmesi fiyat istikrarına kalıcı olarak ulaşılabilmesi açısından kritik önem taşımaktadır." 

Bütüncül stratejinin, Merkez Bankasının araştırma alanları ve kurumsal süreçlerinde de önemli yansımaları olduğunu belirten Çetinkaya, 2016 yılından itibaren ülkede fiyat istikrarı ve dengeli büyümeyle ilişkili yapısal alanlarda, araştırma ve analiz kapasitesini güçlendirme yönündeki eğilimle gelecek dönemde özellikle verimlilik, yurt içi katma değer, rekabet ve fiyatlama davranışları konularındaki çalışmalara ağırlık vereceklerini bildirdi.

"İhtiyaç halinde ilave sıkılaştırma yapılabilecek"

Çetinkaya, Merkez Bankasının bir yandan ülkenin refahına katkı sağlarken, diğer yandan kurumsal gelişim sürecini yürütmeye devam edeceğini belirterek, bu süreçte para politikası kararlarının şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da fiyat istikrarı odaklı şekilleneceğini bildirdi. Son dönemdeki gelişmeleri, enflasyon görünümüne etkileri açısından yakından takip ettiklerini söyleyen Çetinkaya, şunları kaydetti:

"Merkez Bankası, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecek. Enflasyonu etkileyen unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak ihtiyaç duyulması halinde ilave sıkılaştırma yapılabilecek. Amacımız kalıcı fiyat istikrarını sağlamaktır. Merkez Bankası olarak bir yandan para politikası araçlarını fiyat istikrarı doğrultusunda etkin biçimde kullanırken, diğer yandan yapısal alanlarda ortak çaba platformlarına destek vermeye devam edeceğiz. Tasarladığımız bütüncül politika çerçevesiyle uyumlu şekilde kapsamlı kurumsal dönüşüm stratejisini de eş zamanlı hayata geçirmeye devam edeceğiz."

Muhabir: Dilara Zengin, Mehtap Yılmaz